Warmtenetten
Lees hier wat een warmtenet is, waarom een coöperatieve aanpak grote meerwaarde biedt, waar Ecopower concreet aan werkt en wat onze toekomstvisie is.
Wat is een warmtenet?
Een warmtenet is een ideale manier om collectief duurzaam te verwarmen. De realisatie is complex: een geschikte lokale en duurzame warmtebron, dichte bebouwing, voldoende afname (enkele grote afnemers of een groot aantal woningen) en de mogelijkheid om de infrastructuur aan te leggen in de openbare ruimte. Toch loont het de moeite want zodra alle puzzelstukjes in elkaar passen, zijn de voordelen groot.
Tal van voordelen:
- Collectief project zorgt voor grote milieu- en klimaatwinst
- Onderhoud gebeurt gemeenschappelijk en professioneel
- Bestaande woningen en gebouwen zonder mogelijkheid tot warmtepomp kunnen aansluiten
- Duurzame energiebronnen zijn haalbaar en betaalbaar door de grotere schaal
- Eens opgestart blijven innovatie en ecologische evolutie mogelijk zonder dat er opnieuw aanpassingen moeten gebeuren in de gebouwen. Enkel de warmtebron verbetert. Een warmtenet kan versneld opstarten met bv. restwarmte of een kleine biomassacentrale op pellets of omgevingshoutsnippers en op termijn evolueren naar omgevingswarmte.
Duurzame warmtebronnen zijn:
- Omgevingsenergie (geothermie, aquathermie, ...)
- Restwarmte (bijvoorbeeld uit de industrie of van afvalenergiecentrales)
- Groene warmte uit verantwoorde biomassa (bijvoorbeeld met houtsnippers uit landschapsbeheer of lokale pellets in kleinschalige warmtecentrales die dankzij moderne filtertechnologie hun uitstoot tot quasi nul herleiden en zo ook in grootstedelijk gebied verantwoord zijn). Lees hier meer over EFRO.
- Hernieuwbare energie (bv. een veld zonnecollectoren dat de zonnigste zes maanden de volledige warmtevraag kan dekken, gecombineerd met een aanvullende duurzame technologie)
Coöperatieve meerwaarde
Net omwille van de complexiteit, de vele betrokken partijen en de noodzaak om individuele eigenaars van woningen en gebouwen te overtuigen om mee te doen, is het coöperatieve model uitermate geschikt voor de ontwikkeling van warmtenetten.
Nog een coöperatieve meerwaarde: wie verwarmt met een warmtenet kan niet meer van leverancier veranderen, u blijft klant bij de uitbater van het warmtenet. Dat kan dus maar beter een betrouwbaar en transparant bedrijf zijn dat niet voor winstmaximalisatie gaat en waarbij de klanten inspraak hebben en delen in de eventuele winst... een burgercoöperatie dus!
Hoe werkt een warmtenet?
Het systeem van een warmtenet is vergelijkbaar met een centrale verwarming op grotere schaal. Het is een ondergronds buizensysteem dat warmte van een centrale warmtebron naar de individuele afnemers brengt, zowel voor verwarming als voor sanitair warm water.
De warmtebron kan een warmteproductiecentrale zijn of een bedrijf met industriële restwarmte. Ook hernieuwbare energie uit biomassa, zonnecollectoren en warmtepompen kunnen aangesloten worden.
De afnemers zijn woningen, bedrijven, appartementen, scholen, ziekenhuizen, enz. Op deze manier kan zelfs een hele stad aangesloten worden op een warmtenet of een cluster van warmtenetten en zo genieten van duurzame verwarming én warm water. In Nederland worden warmtenetten ook 'stadsverwarming' genoemd.
Het filmpje van het warmtenet 'Warmte Verzilverd' legt in twee minuten uit wat een coöperatief warmtenet is en hoe het werkt.
Onze coöperatieve warmtenetten
Ecopower werkt momenteel mee aan de projecten Warmtenet Eeklo (in samenwerking met Veolia en burgercoöperatie Volterra) en Warmte Verzilverd (in samenwerking met Kelvin Solutions en burgercoöperatie ZuidtrAnt W). Als warmtebron gebruiken beide warmtenetten restwarmte. Dit is warmte die vrijkomt tijdens een industrieel productieproces, elektriciteitsproductie of afvalverbranding. In plaats van de warmte de lucht in te blazen, wordt die gedeeltelijk opgevangen en gebruikt als warmtebron voor het verwarmen van gebouwen. Want we verwarmen liever onze huizen dan de planeet!
Warmte Verzilverd
Een coöperatief warmtenet in Mortsel-Edegem met de restwarmte van Agfa-Gevaert
Warmtenet Eeklo
Onderzoek naar een coöperatief warmtenet in Eeklo
De toekomstvisie van Ecopower
In de strategische oefening STEP2030 werd in 2022 beslist om de komende 10 jaar actief te focussen op het uitrollen van warmtenetten met burgerparticipatie. Die focus past in de visie dat we ook voor het verwarmen van onze gebouwen versneld moeten afstappen van fossiele brandstoffen. Een volledige elektrificatie van onze warmtevoorzieningen is niet realistisch, daarvoor is er op korte termijn niet genoeg hernieuwbare elektriciteit voorhanden en is het gebouwenpatrimonium in Vlaanderen niet voldoende geïsoleerd. Door de keuze voor warmtenetten kunnen ook bestaande gebouwen die nu verwarmen met een ketel op aardgas of stookolie, onmiddellijk overschakelen op duurzame verwarming. Bovendien past de collectieve aanpak en de noodzaak om samen te werken met lokale overheden goed bij de eigenheid van een coöperatie.