30 jaar Ecopower, ons verhaal
Ecopower blaast dertig kaarsjes uit, hoera! Dat werd gevierd met vijf feestelijke Energiecafés in Vlaanderen. Op het feestmenu: de inspirerende kortfilm We the Power van Patagonia, een blik in het verleden en de toekomst van Ecopower en een gezellige receptie. Onze 30 jaar vierden we verder met Ecopower-fluohesjes en -stickers, een filmpje dat ons elektriciteitsmodel kort en krachtig uitlegt en de geboorte van deze tijdlijn.
Dertig jaar Ecopower, dat zijn heel wat verwezenlijkingen. Een sterk gegroeid aantal coöperanten, klanten en medewerkers, een mooie waaier van wind-, zonne- en andere installaties en een indrukwekkende hoeveelheid geproduceerde groene burgerstroom. Een overzicht in cijfers:
Bij Ecopower zit duurzaamheid in het DNA. Een bewering die je tegenwoordig bij wel heel veel bedrijven hoort. Waarin maken we bij Ecopower dan echt het verschil? Wat betekent duurzaamheid voor onze medewerkers? Luister naar de podcast 'Duurzaam duurt het langst' en neem een kijkje achter de schermen. Want het gaat – uiteraard – over veel meer dan duurzame energie.
Aan het woord in deze coöperatief gemaakte aflevering:
Pieter Vanderick – coördinator klantendienst
Florri Van Ballaer – medewerker klantendienst
Nele Van Hecke – medewerker klantendienst
Peter Pergens – vanuit de pelletfabriek, vandaar het vervormde geluid
Hilde Smets – financieel verantwoordelijke
Stendert Van Soens – medewerker klantendienst
Wim De Meulder – medewerker Coopkracht
Els van Praet – projectverantwoordelijke hernieuwbare energie
Serena Ciavarella – medewerker klantendienst
Luc Vermeeren – projectverantwoordelijke hernieuwbare energie en voorzitter bestuursorgaan
Jim Williame - van vrijwilliger naar eerste medewerker, voorzitter bestuursorgaan en algemeen coördinator
Margot Vingerhoedt – communicatieverantwoordelijke
Muziek: Bart Colman (juridisch en HR-verantwoordelijke)
Productie: Els van Praet (projectverantwoordelijke) in samenwerking met communicatiecollega's Camille Meeus en Margot Vingerhoedt
Ecopower-podcast - aflevering 2: duurzaam duurt het langst
De drie eerste windturbines van Ecopower gaan met pensioen. In juni 2021 werden ze na bijna 20 jaar trouwe dienst afgebroken. De kleine Enercon E40 aan het voetbalveld, de Honderbundermolen, is niet langer vergund en is definitief verdwenen. De turbines aan het containerpark en de breekwerf, beter gekend als de Leidijkmolen en de Verheylegatmolen, willen we op termijn vervangen door een nieuwe, moderne versie van de bestaande.
Lees meer in deze twee blogartikels: Afscheid van onze allereerste windturbines in Eeklo & Afscheid van een oude windturbine en windfeest voor een nieuwe
Burgerenergie? De Vlaamse REScoops bundelen de krachten en maken een website om de nieuwe term 'burgerenergie' op de kaart te zetten en zo veel mogelijk burgers te overtuigen om mee te doen.
Het platform www.burgerenergie.be is hét onafhankelijk aanspreekpunt dat het belang van de burger in de energietransitie centraal zet. Op de website staat het overzicht van alle coöperaties die lid zijn van de koepelfederatie REScoop Vlaanderen én hun coöperatieve projecten en dienstverlening.
Bloed, zweet en tranen vergde de bouw van de windturbine aan de Huysmanhoeve in Eeklo. Een stevige tegenslag - het faillissement van de constructeur - maakte het de Ecopower-projectmedewerkers niet gemakkelijk maar met vereende krachten, veel doorzettingsvermogen en heel wat gereis door Europa om de verschillende onderdelen van onze nieuwe turbine te verzamelen, slaagden we er toch in om samen met burgercoöperatie Volterra een prachtige windturbine neer te zetten.
In september 2019 krijgt Ecopower een volledige make-over. Met een moderne huisstijl zetten we onze burgercoöperatie op de kaart van de energiespelers van de toekomst. De website wordt volledig vernieuwd, de PowerPost en het jaarverslag hebben vanaf nu een uniforme lay-out en een nieuw logo pronkt op alle documenten.
Ecopower zet verder in op de verduurzaming van onze warmtebehoefte via warmtenetten. In 2019 stapt Ecopower samen met ZuidtrAnt-W en Kelvin Solutions in Warmte Verzilverd. De samenwerkingsvennootschap legt een warmtenet aan dat de industriële restwarmte van de Agfa-Gevaertfabriek afvangt en transporteert om bedrijven en wooneenheden te verwarmen. Terzake bracht een mooie reportage over het warmtenet in Mortsel.
Energie is meer dan elektriciteit alleen. Het grootste energieverbruik bij een doorsnee Vlaams gezin gaat niet naar elektriciteit maar naar warmte. In het debat over groene energie zet Ecopower daarom ook in op de warmtevraag. Er zijn verschillende oplossingen om duurzaam te verwarmen, en dat is maar goed ook want niet elke optie is voor iedereen even geschikt.
Bij warmtenetten gaan we voor een collectieve aanpak. Die schaalgrootte zorgt voor veel milieuwinst maar maakt de realisatie ook complex. Bovendien moet er voldoende dichte bebouwing zijn en een beschikbare (rest)warmtebron.
Met deze prijs willen de organisaties Fairfin en Financité duurzame investeringen onder de aandacht brengen.
“We zijn erg blij met de prijs van Fairfin en Financité. Het is van groot belang dat investeringsprojecten gedragen door lokale burgers en met duidelijke sociale en ecologische doelstellingen erkenning en bekendheid krijgen. In het geval van Ecopower zijn de investeerders rechtstreeks mede-eigenaar van de windturbines en zonne- en andere projecten. Het gaat niet louter om een financieel product. Ook de ander energiecoöperaties die het label dragen, hanteren dit REScoop-model.” - Jim Williame, coördinator
Er waait een frisse wind door het Ecopower-kantoor: we verdubbelen de oppervlakte en gaan voor een volledige herinrichting. Het resultaat mag er wezen: een open kantoor met warme, natuurlijke materialen zoals hout en vilt, de moderne vergaderzalen ‘wind’, ‘zon’, 'water' en 'bio' zorgen voor productief overleg, vijftig tinten groen herinneren aan onze missie en de eetruimte mét (weliswaar blauwe) biljarttafel zorgt voor de nodige ontspanning.
Burgercoöperaties zijn de natuurlijke partner van steden en gemeenten inzake de ontwikkeling van duurzame energie en voor het betrekken van burgers bij de energietransitie. In Leuven bijvoorbeeld lanceren de stad, de vzw Leuven 2030 en Ecopower een strategisch partnerschap dat leidt tot de oprichting van LICHT Leuven. In 2020 realiseren we samen met burgercoöperatie ECoOB tien grote zonnepaneelinstallaties op publieke daken en laten we de burgerzon schijnen in Leuven!
Via een oproep tot kandidaten selecteert de Stad Leuven in 2017 Ecopower als haar strategische partner om de energietransitie te versnellen. Samen met een hele reeks Leuvense organisaties en bedrijven zet Ecopower met de vzw Leuven 2030 en de Stad LICHT Leuven op en wordt een groep vrijwillige burgers opgeleid om concreet in Leuven aan de slag te gaan. Samen met het Klimaatnetwerk van de Provincie Vlaams-Brabant wordt deze aanpak in de rest van de provincie uitgerold. Er worden nu in totaal negen LICHT-groepen begeleid die samen met Ecopower hernieuwbare energieprojecten opzetten. Dit zijn vooral PV-projecten op openbare gebouwen en scholen.
En Leuven is niet alleen. Ook met andere steden en gemeenten werkt Ecopower nauw samen voor de realisaties van zonnepaneelinstallaties op daken van openbare gebouwen zoals bibliotheken, sportcomplexen, cultuurcentra … De elektriciteit wordt in veel gevallen grotendeels plaatselijk verbruikt door de gemeente tegen een voordelig tarief. Zo wordt hun energieverbruik groener én goedkoper: de CO2-uitstoot daalt en er komt budget vrij voor andere openbare uitgaven. Het overige deel wordt in het net geïnjecteerd en geleverd aan de coöperanten van Ecopower die dat willen. Zo kunnen ook de inwoners mee genieten van de lokaal geproduceerde groene stroom. De winst van het project? Die stroomt net zoals de elektriciteit terug naar de gemeenschap, via een dividend op het coöperatieve aandeel en via nieuwe investeringen in duurzame projecten.
In Asse kan Ecopower vier turbines bouwen in 2015. In Beersel worden in 2016 twee turbines gebouwd door Ecopower in een park van drie. In de haven van Gent (Kluizendok 2) worden aanvullend acht windturbines gebouwd waarvan 20% eigendom is van Ecopower.
Een klas uit de lagere school brengt een bezoekje aan de windturbines in Asse.
De wat-award? De P-NUTS Award is een vak- en publieksprijs die jaarlijks wordt uitgereikt aan lokale, duurzame energie-initiatieven. Ecopower mocht de ‘mooiste coöperatie – award’ in ontvangst nemen.
REScoop België - opgericht in 2010 - splitst in 2015 in twee aparte organisaties die beter beantwoorden aan de politieke, legale en praktische context waarin ze werken. Zo wordt op 16 maart 2015 REScoop Vlaanderen opgericht. Hernieuwbare-energiecoöperaties BeauVent, Bronsgroen, Energent, PajoPower, Volterra, Campina Energie, Core en Ecopower zijn er vanaf de start bij. In 2021 heeft REScoop Vlaanderen 24 leden en vertegenwoordigt de organisatie 75.000 burgers die bewust investeren in hernieuwbare energie voor een duurzame toekomst. Ze werken volgens de ICA-principes en gaan via samenwerking voor ecologische en maatschappelijke meerwaarde.
De bouw van de pellet- en brikettenfabriek in 2014 zorgt ervoor dat Ecopower ook coöperatieve groene warmte kan aanbieden. De noodzaak om ook onze warmtebehoefte te verduurzamen is groot.
Daarin spelen ook pellets en briketten een rol; ze vormen een realistisch en betaalbaar alternatief voor stookolie of brandhout. Dankzij de eigen coöperatieve fabriek in Ham hebben we de volledige controle over het productieproces, van de keuze van de grondstof tot de verpakking.
Vanaf 2008 zijn er contacten met hernieuwbare energiecoöperaties uit andere Europese landen en via een project gefinancierd door de Europese Commissie wordt er in 2013 een heuse Europese federatie opgericht: REScoop.eu. Ecopower is in de persoon van Dirk Vansintjan sindsdien voorzitter. Ecopower neemt vanaf dan deel aan verschillende onderzoeksprojecten die de coöperatieve beweging versterken en zorgen dat we de energiesector van dichtbij blijven volgen.
Na heel wat jaren met 6% dividend, wat het maximum is voor een NRC-erkende coöperatie, keert Ecopower voor het eerst geen dividend uit in 2012. Het dividend is een financiële beloning voor het ecologische en maatschappelijke engagement van de leden van een energiecoöperatie. Sommige coöperanten die om louter speculatieve redenen lid werden, zeggen hun aandelen op. Overtuigde mensen blijven en er komen er steeds nieuwe bij, waardoor er nauwelijks een daling opgetekend wordt in het coöperantenbestand.
Een diepere duik in de Ecopower-geschiedenis?
Het archief van onze jaarverslagen en PowerPosten vindt u hier.
De Grote Prijs voor Toekomstige Generaties beloont initiatieven die met succes duurzaamheid integreren in hun dagelijkse werking. Het doel van de prijs is om anderen te inspireren om ook te ondernemen volgens de principes van People, Planet, Profit én Participation. Naast de eer krijgen we ook een filmpje cadeau over de werking en het model van Ecopower. Heel welkom voor de verdere verspreiding van onze boodschap.
Dat de coöperatieve aanpak van windprojecten loont, bewijst de samenwerking in Eeklo. Man Bijt Hond brengt in 2008 een intussen legendarisch fragment van trotse Ecopower-coöperanten die hun boom snoeiden omdat die het zicht op hun windturbines wegnemen.
In 2007 en 2008 worden 300 kleine installaties voor zonne-energie geplaatst bij coöperanten in het kader van het PV-privé-project. De panelen zijn gefinancierd door Ecopower en de bewoners worden volledig ontzorgd. Een mooie boost voor het aantal zonnepanelen op particuliere daken in Vlaanderen. We leren ook een belangrijke les; zulke dienstverlening op niveau van individuele huishoudens is erg arbeidsintensief en helaas niet zo efficiënt.
